رسانه‌های خبری روسیه مفاد کامل یادداشت تفاهم ارائه شده توسط هیئت این کشور به طرف اوکراینی در جریان دور دوم مذاکرات میان دو کشور در ترکیه را منتشر کردند. این یادداشت تفاهم که پیش‌نویس آن در تاریخ ۱ ژوئن ۲۰۲۵ تهیه شده، شامل مجموعه‌ای از شروط سخت‌گیرانه از سوی فدراسیون روسیه برای حل بحران اوکراین است.
به گزارش شبکه خبری «آر تی عربی» روسیه شامگاه روز دوشنبه در پایگاه اینترنتی خود نوشت که هیئت مذاکره کننده این کشور در دور دوم مذاکرات صلح در شهر استانبول در شمال غرب ترکیه، یک یادداشت تفاهم را به هیئت مذاکره کننده اوکراین ارائه داده که شامل سه بخش، دو گزینه در رابطه با شرایط برقراری آتش‌بس میان دو کشور و ۳۱ بند می‌شود.
بخش اول
۱- به رسمیت شناختن بین‌المللی قانونی الحاق شبه جزیره کریمه، جمهوری خلق لوهانسک، جمهوری خلق دونتسک و استان‌های زاپوریژیا و خرسون به فدراسیون روسیه و خروج کامل یگان‌های وابسته به نیروهای مسلح اوکراین و سایر تشکیلات نظامی اوکراینی از خاک آنها.
۲- بی‌طرفی اوکراین از جمله دست کشیدن آن از پیوستن به پیمان‌ها و بلوک‌های نظامی و ممنوعیت هر گونه فعالیت نظامی کشورهای ثالث در خاک اوکراین یا استقرار تشکیلات نظامی خارجی، پایگاه‌های نظامی یا زیرساخت‌های نظامی در آنجا.
۳- توقف فعالیت و خودداری از انعقاد هر گونه پیمان یا توافق‌نامه‌های بین‌المللی در آینده که با مفاد بند دوم این بخش مغایرت داشته باشد.
۴- تأیید وضعیت اوکراین به عنوان کشوری فاقد سلاح‌های کشتار جمعی هسته‌ای و غیره، همراه با اعمال ممنوعیت صریح پذیرش، ترانزیت یا استقرار آنها در خاک اوکراین.
۵- تعیین حداکثر اندازه نیروهای مسلح اوکراین و سایر تشکیلات نظامی در اوکراین و حداکثر مقدار سلاح‌ها و تجهیزات نظامی و مشخصات مجاز آنها و انحلال تشکیلات ملی‌گرای اوکراینی در نیروهای مسلح و گارد ملی.
۶- تضمین حقوق، آزادی‌ها و منافع کامل ساکنان روس‌زبان و اعطای وضعیت زبان رسمی به زبان روسی.
۷- ممنوعیت قانونی ستایش تبلیغات نازیسم و نئونازیسم و انحلال سازمان‌ها و احزاب ملی‌گرا.
۸- برداشتن تمامی تحریم‌های اقتصادی کنونی و خودداری از اعمال تحریم‌ها، محدودیت‌ها یا اقدامات محدودکننده جدید میان فدراسیون روسیه و اوکراین.
۹- حل و فصل گروهی از مسائل مربوط به گرد هم آوردن خانواده‌ها و افراد آواره.
۱۰- کنار گذاشتن ادعاهای متقابل در رابطه با زیان‌های ناشی از اقدامات خصمانه.
۱۱- لغو محدودیت‌های اعمال شده علیه کلیسای ارتدکس اوکراین.
۱۲- از سرگیری روابط دیپلماتیک و اقتصادی (از جمله ترانزیت گاز) به صورت تدریجی و از سرگیری جریان حمل و نقل و سایر ارتباطات از جمله با کشورهای ثالث.
بخش دوم: شرایط آتش‌بس
گزینه اول:
آغاز عقب‌نشینی کامل نیروهای مسلح اوکراین و سایر تشکیلات نظامی اوکراینی از خاک فدراسیون روسیه از جمله جمهوری خلق دونتسک، جمهوری خلق لوهانسک و استان‌های زاپوریژیا و خرسون و برگرداندن آنها به یک فاصله مورد توافق دو طرف از مرز فدراسیون روسیه مطابق با مقررات مصوب.
گزینه دوم: توافق‌نامه جامع
۱- ممنوعیت استقرار مجدد نیروهای مسلح اوکراین و سایر تشکیلات نظامی اوکراینی به استثنای فرآیند بازگرداندن به فاصله مورد توافق دو طرف از مرز فدراسیون روسیه.
۲- توقف بسیج و آغاز ترخیص از خدمت.
۳- توقف تدارکات نظامی خارجی و کمک‌های نظامی خارجی به اوکراین از جمله ارائه خدمات ارتباطات ماهواره‌ای و داده‌های اطلاعاتی.
۴- ممنوعیت حضور نظامی کشورهای ثالث در خاک اوکراین و توقف مشارکت کارشناسان خارجی در اقدامات خصمانه به نفع اوکراین.
۵- ارائه تضمین‌هایی از سوی اوکراین مبنی بر عدم انجام فعالیت‌های خرابکارانه علیه فدراسیون روسیه و شهروندان آن.
۶- ایجاد یک مرکز دوجانبه برای نظارت و پایش رژیم آتش‌بس.
۷- عفو متقابل «زندانیان سیاسی» و آزادی غیرنظامیان بازداشت‌شده.
۸- لغو حکومت نظامی در اوکراین.
۹- اعلام تاریخ برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین و شورای عالی که باید ظرف ۱۰۰ روز پس از لغو حکومت نظامی برگزار شود.
۱۰- امضای توافق‌نامه اجرای موارد مندرج در بخش اول.
بخش سوم: ترتیب اقدامات و مهلت‌های نهایی اجرای آن.
۱- آغاز کار روی متن پیمان.
۲- اعلام آتش‌بس به مدت ۲ تا ۳ روز برای جمع‌آوری اجساد کشته‌شدگان در «منطقه خاکستری».
۳- تحویل یک‌جانبه شش هزار جسد سربازان نیروهای مسلح اوکراین به طرف اوکراینی.
۴- امضای تفاهم‌نامه آتش‌بس با تاریخ‌های مشخص برای اجرای تمام مفاد آن و تعیین تاریخ امضای پیمان حل و فصل نهایی (از این پس «پیمان» نامیده می‌شود).
۵- با شروع بازگرداندن نیروهای مسلح اوکراین، آتش‌بس به مدت ۳۰ روز برقرار می‌شود. در این مدت باید عقب‌نشینی کامل یگان‌های نیروهای مسلح اوکراین از خاک فدراسیون روسیه و اجرای کامل «توافق‌نامه جامع» انجام شود.
۶- برگزاری انتخابات و تشکیل مقامات حاکم در خاک اوکراین.
۷- امضای پیمان.
۸- تصویب پیمان امضا شده با یک قطعنامه الزام‌آور از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد.
۹- تصویب پیمان و اجرایی شدن و اجرای آن.
هنوز مشخص نیست که آیا این پیشنهادات مورد قبول طرف اوکراینی قرار خواهد گرفت یا خیر. مذاکرات در جریان است و آینده این مناقشه همچنان نامشخص است.
اوکراین پیش از این بارها شرایط روسیه برای پایان دادن به جنگ را “معادل تسلیم شدن” دانسته و از پذیرش شروط پوتین خودداری کرده است.
بر اساس نقشه راهی که از سوی اوکراین تهیه شده و رویترز نسخه‌ای از آن را مشاهده کرده، کی‌یف پس از توافق برای صلح با روسیه، با هرگونه محدودیت در توان نظامی خود مخالفت می‌کند.
این مخالفت همچنین شامل شناسایی بین‌المللی حاکمیت روسیه بر بخش‌هایی از خاک اوکراین نیز می‌شود که توسط نیروهای روسی اشغال شده‌اند.
