گفت‌وگو با یی‌وان ری، کفیل سیاسی توماج صالحی: یی‌وان ری، نماینده پارلمان آلمان از حزب سوسیال دمکرات است؛ سیاستمداری ۳۵ ساله از شهر آخِن که یک سالی است که به پارلمان راه یافته است. در روزهای اخیر این نماینده کره‌ای‌تبار، یکی از اولین کسانی بوده که موضوع کفالت سیاسی برای زندانیان در خطر اعدام در ایران را پیگیری کرده و در این راستا کفالت سیاسی توماج صالحی را بر عهده گرفته است.حالا تعداد سیاستمداران اروپایی که نام زندانیان سیاسی در ایران را بر زبان می‌آورند و سعی می‌کنند درباره آنها اطلاع رسانی کرده و برای آزادیشان تلاش کنند از مرزهای آلمان هم فراتر رفته است.
درباره بحث کفالت سیاسی و آنچه که کشورهای اروپایی می‌توانند در قبال اعتراضات در ایران انجام دهد، با یی‌وان ری در برلین گفت‌وگو کرده‌ایم.
سؤال اول من درباره این فعالیت اخیر شماست. چگونه به این فکر افتادید که کفالت یک زندانی در ایران، آن هم کسی که در معرض حکم اعدام قرار دارد، را بر عهده بگیرید ؟
از آنجایی که فعالان زیادی و افراد زیادی با ریشه ایرانی در آلمان هستند، اعتراض می‌کردند و به ما نامه می‌فرستادند، توجه من به این موضوع جلب شد. همچنین در حزب ما یک همکارمان بسیار به این موضوع توجه می‌کند و تلاش می‌کند که ما رویکرد و سیاست خود را در این زمینه تغییر دهیم.
این زمانی بود که بیشتر درگیر این موضوع شدم و سعی کردم اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورم. آنچه از خود می‌پرسیدم این است که من به صورت فردی چه کاری می‌توانم بکنم، چون به عنوان پارلمان می‌توانیم در زمینه تحریم بیشتر یا تغییر سیاست کار کنیم، ولی از خود می‌پرسیدم که چگونه می‌توانم یک زندگی را نجات دهم و به این افراد نشان دهیم که صدای آنها شنیده می‌شود.
بحث کفالت سیاسی در آلمان، موضوعی معمول است. خلاصه شروع کردم به پرسیدن که آیا ما چنین برنامه‌ای داریم و همه چیز خیلی سریع اتفاق افتاد. هیچکس آمادگی نداشت. من کار را با چند کنشگر شروع کردم و واقعاً هم ممنون آنها هستم چون من اطلاعات کافی برای این نداشتم که کدام زندانی در معرض خطر است و نیاز به این کفالت سیاسی دارد.
موضوع کفالت سیاسی در آلمان همانطور که اشاره کردید سابقه دارد و پیشتر هم بارها به کار رفته است. برخی در توصیف این اقدام، آن را نمادین توصیف می‌کنند. آیا موافق این توصیف هستید یا فکر می‌کنید که این اقدام، تأثیر عملی هم دارد؟
به نظر من کفالت سیاسی می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد. در کشورهای دیگر مثلاً بلاروس، یا حتی خود ایران، اینگونه حمایت منجر به آزادی آنها شده یا حکم سبک‌تری دریافت کردند. در نتیجه فقط یک اقدام نمادین نیست. اما هم اکنون وضعیت جمهوری اسلامی ایران، به نظر من بسیار ویژه است چرا که رژیم اقدام به اعدام افراد کرده است. در نتیجه ما فشار بیشتری گذاشته‌ایم که افراد بیشتری کفالت سیاسی زندانیان ِ بیشتری را بر عهده بگیرند.
من امیدوارم که کار ما تأثیر داشته باشد و ما می‌توانیم تأثیرگذار باشیم. مهم این است که مردم بدانند نمایندگان پارلمان در آلمان، نباید از چیزی بترسند، ترسی از ابراز عقیده ندارند. می‌توانیم سؤال طرح کنیم، به سفیر بنویسیم و خواستار پاسخ شویم، با شما صحبت کنیم و به مردم بگوییم که صدای آنها را می‌شنویم.
به نظرم این‌ها خود بر رژیم فشار می‌آورد تا کمی تأمل کنند و حتی شروع کردند به تکذیب برخی اخبار درباره زندانیان، و می‌گویند برنامه اعدام ندارند یا اخبار غلط است و ما دروغ می‌گوییم. همین که به نظر می‌آید آنها این نیاز را احساس کرده‌اند که باید توضیحی درباره کارهایشان بدهند نشان می‌دهد که کار ما تأثیرگذار است و فقط یک کار نمادین نیست.
اشاره کردید که این اقدام‌های فردی نمایندگان است. و البته پارلمان هم اقداماتی را در پیش گرفته است. روز گذشته جلسه‌ای در پارلمان برگزار شد که در آن صحبت از فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی مطرح شد؛ صحبت از تحریم بیشتر و گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی مطرح شد. شما درباره اینگونه اعمال فشار چه فکر می‌کنید و چه کار بیشتری می‌توانید انجام دهید؟
کفیل سیاسی توماج صالحی اعلام کرد درباره وضعیت این خواننده بازداشت‌شده با بالاترین مقام‌های حقوق بشری و قضایی اروپا نامه‌نگاری کرده است
دیروز بعد از جلسه پارلمان، حزب من در پارلمان، سوسیال دمکرات‌ها به ابتکار همکارم کاوه منصوری، به صورت عمومی صحبت کردیم و اعلام کردیم که ما خواستار انجام همه این کارهایی هستیم که شما به آن اشاره کردید. ما در طول هفته پیش متوجه شدیم که در صحنه سیاسی آلمان، آنطور که باید خواسته‌های خود را منتقل نمی‌کنیم.
ما خواستار تحریم و گنجاندن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی هستیم. اما صحنه سیاسی اینگونه است که انگار وقتی دستیابی به یک خواسته سخت است، به صورت عمومی درباره آن صحبت نمی‌شود. چون افراد نمی‌خواهند برای موضوع فشار بیاورند که دستیابی به آن ممکن است غیرممکن باشد.
در آلمان ما خیلی باز داریم درباره این خواسته‌ها صحبت می‌کنیم اما مشکل اینجاست که ما عضوی از اتحادیه اروپا هستیم، و اگر بخواهیم اینگونه اقدامات را انجام دهیم باید آن را به صورت گروهی انجام دهیم. برای همین فشار اصلی باید روی آن کشورهایی باشد که در مقابل این اقدامات مقاومت می‌کنند. چون حزب ما در آلمان، و همچنین وزیر خارجه ما، آنالِنا بائربوک موافق این اقدامات است و برای محقق شدن آن تلاش می‌کند.
آیا اقداماتی هست که شما درباره آن ملاحظات سیاسی داشته باشید ؟ مثلاً یکی از نمایندگان پارلمان اروپا، از آلمان، هانا نویمن که اتفاقاً بسیار درباره اتفاقات سه ماه اخیر در ایران فعال است، توئیت می‌کند و از سرکوب را محکوم می‌کند، می‌گوید موافق بستن سفارت‌ها در تهران نیست، چون معتقد است که نباید ایران را تبدیل به یک کره شمالی دیگر کرد. نظر شما دراین‌باره چیست؟
به نظرم این یکی از آن اقداماتی است که ایرانی‌ها در آلمان از ما نمی‌خواهند که انجام دهیم. چون شاید ایرانی‌ها فکر کنند که این ساده‌انگارانه باشد، اما اعتقاد ما این است که در صورت بدتر شدنِ اوضاع سفارت می‌تواند مأمنی برای مردم باشد.
می‌دانم که مثلاً سفارت نتوانست در این مدت، به سرعتی که لازم بود، ویزا صادر کند، اما ما این سفارت را برای آلمانی‌ها باز نگه نداشتیم. چون بسیاری از آلمانی‌ها ایران را ترک کرده‌اند و آنها که باقی مانده‌اند مورد حمایت خواهند بود اما این سفارت یک سرپناه است. و بستن سفارت یکی از آخرین قدم‌ها باید باشد چون این به معنی این است که هیچ ارتباطی با مردم ایران داخل کشور نخواهد بود. اما اگر رژیم در ایران ما را به آن سمت ببرد، این اتفاق می‌افتد.
خانم وان فکر می‌کنید چرا برخی از کشورهای اروپایی مخالف مثلاً قرار دادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی هستند؟
تا جایی که ما می‌دانیم چند هفته است که این موضوع در اتحادیه اروپا مطرح شده است و برخی کشورها موضعی متفاوت در این زمینه دارند و مخالف هستند. تا جایی که من می‌دانم وزیر خارجه ما در حال فشار آوردن در این زمینه است. ما در حزب سوسیال دمکرات خواستار این موضوع هستیم و از دولت در این زمینه حمایت می‌کنیم. اما نمی‌دانم که این کشورها چرا مخالف هستند.
یکی از موضوعاتی که به صورت عمومی مطرح شده این است که آنها می‌گویند ما سازمان‌هایی را در این فهرست گذاشته‌ایم که در اروپا اقدام تروریستی کرده‌اند.
من شخصاً فکر می‌کنم که این خیلی رویکرد عاقلانه‌ای نیست چون ما گروه‌های دیگری را در این فهرست گذاشتیم که در اروپا اقدام تروریستی نکرده‌اند. اما فکر می‌کنم مردم ایران و بقیه در اروپا باید این فشار را بیاورند که پاسخ این سؤال مشخص شود.
و در پایان می‌خواهم برگردم به موضوع کفالت سیاسی و اینکه درخواست اصلی شما در این زمینه چیست؟
من کفالت توماج صالحی را بر عهده دارم و همکاران من کفالت بسیاری دیگر را بر عهده دارند و سؤال اصلی در ذهن همه ما این است که وضعیت جسمانی این زندانیان چگونه است. ما همواره این سؤال را می‌پرسیم. این سؤال شخصی من نیست. این سؤال من به عنوان نماینده پارلمان آلمان است. از مقام‌های جمهوری اسلامی می‌خواهم که دراین‌باره پاسخ دهند که وضعیت این زندانیان چگونه است.
این یکی از حقوق بشر است و اگر ذره‌ای از انسانیت در مقام‌های جمهوری اسلامی وجود دارد، باید به ما دست‌کم اجازه دهد که بدانیم که وضعیت آنها چگونه است. ما بسیار نگران هستیم. تا زمانی که ما از وضعیت آنها خبر نداشته باشیم، انتظار بدترین سناریو را داریم و در آن صورت بر میزان فشار می‌افزاییم. در نتیجه اگر نمی‌خواهند که ما به بدترین سناریو فکر کنیم، باید اجازه دهند که ما به زندانیان دسترسی داشته باشیم و بتوانیم خودمان وضعیت آنها را تأیید کنیم.
۲۵/آذر/۱۴۰۱
هانا کاویانی
رادیو فردا