طبق گزارش گاردین، دیپلماتهای اروپایی میگویند انتشار پست دونالد ترامپ در شبکههای اجتماعی که در آن از اوکراین خواسته شد فوراً مذاکرات صلح با روسیه را آغاز کند، برنامهریزی دقیق اروپا برای ترغیب آمریکا به اعمال تحریمهای جدید علیه مسکو را عقب یا حتی به خطر انداخته است.
این تحریمها قرار بود در واکنش به رد پیشنهاد ترامپ برای آتشبس ۳۰ روزه از سوی روسیه اعمال شوند. به گفته دیپلماتها، ولودیمیر زلنسکی ناچار شد دعوت ولادیمیر پوتین برای شرکت در مذاکرات روز پنجشنبه در استانبول را بپذیرد تا ترامپ را ناراحت نکند. پوتین این دعوت را ارائه داده تا از تنش با ترامپ جلوگیری کند و مانع شود اروپا فشار بیشتری برای اعمال تحریمها بر ترامپ وارد کند. دیپلماتهای غربی میگویند دلیلی وجود ندارد که ترامپ با پوتین تبانی کرده باشد.
رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان و لهستان برای اولین بار در آخر هفته به کییف رفتند تا خواستار آتشبس ۳۰ روزهای شوند که از روز دوشنبه آغاز شود.
هدف سفر کییر استارمر، امانوئل مکرون، فریدریش مرتز و دونالد توسک، تحت فشار گذاشتن ترامپ بود تا اذعان کند پوتین در حال وقتکشی است و آمریکا گزینهای جز اعمال تحریمهای شدید اقتصادی ندارد.
سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام بسته تحریمی را آماده کرده که از حمایت گسترده کنگره برخوردار است.
وزرای خارجه همپیمانان اوکراین نیز روز جمعه در شهر لویو جمع شدند تا فشار بر روسیه را افزایش دهند. آن ها خواهان برنامههایی برای محاکمه رهبران روسیه به جرم تجاوز نظامی در یک دادگاه ویژه شدند. بریتانیا تحریمهای تازهای علیه ناوگان سایهای روسیه اعلام کرد.
گاردین مینویسد: بریتانیا به دلیل دخالت ترامپ، اعلام برخی اقدامات جدید را که قرار بود روز دوشنبه انجام شود، به تعویق انداخت؛ در همین حال اتحادیه اروپا همچنان به برنامهریزی برای یک بسته تحریمی جدید در اواخر ماه جاری ادامه میدهد. سخنگوی دولت آلمان روز دوشنبه گفت: اگر تا پایان روز آتشبس برقرار نشود، اتحادیه اروپا کار روی این تحریمها را آغاز خواهد کرد.
با این حال، تعیینکننده اعمال تحریمهای بیشتر از سوی آمریکاست؛ نه فقط به خاطر تأثیر اقتصادی آن، بلکه به دلیل پیام سیاسی ضمنی در اعلام پوتین به عنوان مانع اصلی دستیابی به توافق صلح.
روز یکشنبه، ترامپ در وبسایت Truth Social نوشت که هر دو طرف — روسیه و اوکراین — در عدم اجرای طرح آتشبس مقصرند. او گفت اوکراین باید فوراً با روسیه دیدار کند. «حداقل آنها میتوانند تشخیص دهند توافقی ممکن هست یا نه،» ترامپ نوشت. «اگر ممکن نباشد، رهبران اروپایی و آمریکا خواهند دانست وضعیت چگونه است و مطابق آن اقدام خواهند کرد!» ترامپ گفت «شروع کرده به شک کردن که اوکراین اصلاً مایل به توافق با پوتین هست یا نه».
رهبران اروپایی که روز دوشنبه در لندن گرد هم آمدند، منتظرند ببینند آیا خود پوتین برای گفتوگو با زلنسکی به استانبول خواهد رفت یا نه. پوتین زلنسکی را به عنوان رئیس جمهور اوکراین به رسمیت نمیشناسد.
در دور قبلی مذاکرات در ترکیه در سال ۲۰۲۲، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، هیئت روسی را رهبری میکرد. حضور پوتین در استانبول ممکن است نشان دهد او از فشار ترامپ احساس نگرانی کرده است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه از پاسخ مستقیم به سوالات درباره گفتوگو با زلنسکی خودداری کرد و گفت کرملین «بر جستوجوی جدی راههایی برای دستیابی به صلح بلندمدت» متمرکز است. او همچنین در کنفرانس تلفنی با خبرنگاران، «اولتیماتومهای اتحادیه اروپا درباره اوکراین» را، محکوم کرد و گفت: «زبان اولتیماتوم برای روسیه قابل قبول نیست. این زبان مناسبی نیست. نمیتوان با روسیه اینگونه صحبت کرد.»
ترامپ روز دوشنبه پیشنهاد کرد پوتین در جلسه شرکت کند و حتی گفت خودش هم ممکن است به این جلسه برود: «ممکنه نتیجه خوبی از جلسه پنجشنبه در ترکیه حاصل بشه… فکر میکنم هر دو رهبر اونجا خواهند بود. داشتم فکر میکردم برم اون طرف. نمیدونم پنجشنبه کجام، خیلی جلسه دارم… ولی شاید برم، اگه فکر کنم فایدهای داره.»
مطالبه کلیدی اروپا این است که پوتین دست از تعلل درباره آتشبس ۳۰ روزه بردارد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز روز پنجشنبه برای یک نشست غیررسمی درباره هزینههای دفاعی ناتو در ترکیه خواهد بود، اما وزرای اروپایی قصد دارند بر این دیدگاه تأکید کنند که شرایط پیشنهادی روسیه برای صلح، در واقع تجزیه اوکراین است.
برخی مقامات اروپایی احتمالاً برای آمادگی تیم مذاکرهکننده اوکراینی در مذاکرات سرنوشتساز به استانبول خواهند رفت، چون تاکنون آمادگی چندانی در این زمینه صورت نگرفته است.
اگر پوتین در اجرای آتشبس تعلل کند یا مذاکرات استانبول شکست بخورد، هدف اروپا این خواهد بود که دوباره ترامپ را تحت فشار قرار دهند تا بپذیرد پوتین به دنبال صلح عادلانه نیست و فقط به تسلیم شدن اوکراین فکر میکند.
وزرای خارجه اروپا در لندن تلاش کردند در اظهارات علنی خود از اهمیت دخالت ترامپ بکاهند و همچنان گفتند بدون آتشبس کامل مذاکرات واقعی ممکن نیست.
وزیر خارجه جدید آلمان، یوهان وادهفول، روز دوشنبه گفت: «بهوضوح گفته شده در ابتدا باید یک آتشبس وجود داشته باشد. اوکراین برای این امر آمادگی دارد. اکنون آلمان انتظار دارد روسیه نیز آتشبس را بپذیرد و سپس برای مذاکره آماده شود.»
وزیر خارجه ایتالیا، آنتونیو تایانی، نیز گفت: «آنچه از سوی مسکو میبینیم امیدوارکننده نیست. او دارد وقت میخرد و احتمالاً قصد دارد مناطق بیشتری از اوکراین را اشغال کند.»
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «برای آغاز مذاکرات صلح، باید آتشبس برقرار شود. ما باید بر روسیه فشار بیاوریم، چون دارد بازی میکند.»
از زمان درگیری علنی زلنسکی با ترامپ و معاونش، جیدی ونس، در دفتر بیضی کاخ سفید، رزلنسکی کوشیده تا حد امکان خواستههای ترامپ را برآورده کند. او میترسد ترامپ حمایت آمریکا را از اوکراین قطع کند — چیزی که تاکنون رخ نداده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، گفت اوکراین بیانیه پوتین را «اشتباه فهمیده». او به خبرگزاری تاس گفت: «پوتین کاملاً روشن گفت: ابتدا مذاکره درباره دلایل اولیه جنگ، بعد درباره آتشبس.» خواستههای روسیه شامل عدم عضویت اوکراین در ناتو، به رسمیت شناختن الحاق چهار منطقه جنوبشرقی اوکراین به روسیه و پایان حمایت نظامی غرب از کییف است.