جوانان مراکشی برای نهمین شب متوالی در شهرهای مختلف این پادشاهی شمال آفریقا به خیابانها آمدند تا علیه فساد، نابرابری اجتماعی و دولت عزیز اخنوش، نخستوزیر کشور، اعتراض کنند.
این تظاهرات که از سوی گروهی موسوم به «نسل زد ۲۱۲» بهصورت آنلاین سازماندهی میشود، گروهی که بنیانگذاران آن ناشناس ماندهاند، از ۲۷ سپتامبر سراسر کشور را دربر گرفته و ثبات معمول مراکش را به چالش کشیده است.
معترضان خواستار اصلاح خدمات اجتماعی، بهویژه در بخشهای بهداشت و آموزش شدهاند و از نابرابری فزاینده در جامعه خشمگیناند.
در شهر کازابلانکا، جمعیت زیادی در محلهی کارگری «الفیدا» گرد آمدند و شعار «استعفای عزیز اخنوش» سر دادند. در شهر شمالی تطوان نیز صدها نفر با شعارهای مشابه تجمع کردند و در پایتخت رباط حدود صد نفر در برابر پارلمان کشور شعار دادند: «دولت فاسد است».
گروه سازماندهنده که بیش از ۱۸۰ هزار عضو در پلتفرم دیسکورد دارد، بر ماهیت غیرخشونتآمیز اعتراضات تأکید میکند. تظاهرات تا کنون عمدتا مسالمتآمیز بوده است، هرچند گزارشهایی از درگیری در چند شهر کوچک منتشر شده است.
همزمان فعالان حقوقی و مدنی مراکش از نهاد پادشاهی این کشور خواستهاند تا گفتوگوهای مستقیمی را با جنبش جوانمحوری که پشت اعتراضات سراسری اخیر قرار دارد آغاز کند و دولت را در این روند کنار بگذارد. اقدامی که نشاندهندهی گسترش حمایت عمومی از این تظاهرات است.
«ائتلاف مراکشی سازمانهای حقوق بشر»، که حدود ۲۰ نهاد مدنی را نمایندگی میکند، در بیانیهای از سرکوب معترضان موسوم به نسل زد ۲۱۲ انتقاد کرده و خواستار «رویکردی سیاسی و حقوق بشری مبتنی بر گفتوگو، شنیدن مطالبات و بهرسمیتشناختن مشروعیت خواستهها» شده است.
این درخواست پس از آن مطرح میشود که نیروهای امنیتی مراکش در جریان برخوردهای هفته گذشته در شهر جنوبی لِقلیعه، نزدیک آگادیر، سه نفر را کشتند و تعدادی دیگر را زخمی کردند. مقامهای امنیتی گفتند ژاندارمها «در دفاع از خود» برای جلوگیری از سرقت سلاحهایشان شلیک کردند.
این ناآرامیها بزرگترین بحران اجتماعی این کشور از زمان بهار عربی در سال ۲۰۱۱ بهشمار میرود. مراکش مدتها بهعنوان یکی از معدود نقاط با ثبات و جاذب سرمایهگذاری در شمال آفریقا شناخته میشد.
اعتراضات جدید از ماه سپتامبر آغاز شد، زمانی که مرگ هشت زن باردار بستریشده برای سزارین در یک بیمارستان عمومی با تجهیزات ضعیف، خشم مردم را برانگیخت.
معترضان این رویداد را نشانهای از فروپاشی خدمات بهداشتی عمومی دانسته و آن را به نماد نارضایتی گستردهتر از نابرابری اجتماعی در مراکش تبدیل کردهاند.
آنها با اعتراض به برنامه دولت برای هزینهکرد ۳۵ میلیارد دلار در پروژههای زیربنایی پرزرقوبرق، از جمله طرحهای مرتبط با میزبانی جام جهانی فوتبال مردان ۲۰۳۰، شعار دادند: «سلامت اولویت است، جام جهانی نمیخواهیم.»
این جنبش اعلام کرده است که در روز ۶ اکتبر برای دهمین روز پیاپی در ۲۳ شهر تظاهرات برگزار میکند. نیروهای امنیتی پس از کشتهشدن سه غیرنظامی، رویکرد ملایمتری در پیش گرفتهاند.
محمد ششم، پادشاه مراکش هنوز بهطور علنی درباره این اعتراضات اظهار نظر نکرده است، اما انتظار میرود در نطق سالانهی خود در برابر پارلمان در ۱۰ اکتبر، نشانههایی از موضع نهاد پادشاهی آشکار شود.
